Sri Lankan “Dumbara Rata Kalala”, or Dumbara mats, are traditional hand-made mats used as wall hangings, tapestries or cushion covers. The mats are made in a few villages, such as Kalasirigama and Alokagama, by a community called “kinnara” that traditionally supplied ornamental mats to the royal palace as part of their obligatory service to the crown and to ruling elites between the fifteenth and nineteenth centuries. Today, artisans weave the mats for local buyers and tourists.
The Dumbara Rata Kalala were recently inscribed by UNESCO on its prestigious Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity. The announcement was made by UNESCO on 15 December, 2021 at the 16th Session of the Intergovernmental Committee – the organ that implements the 2003 International Convention for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage held from 13 to 18 December, 2021 at the UNESCO Headquarters in Paris.
UNESCO made this decision after examining a nomination prepared by a committee of experts appointed by, and working with, the Ministry of Buddhasasana, Religious, and Cultural Affairs in Sri Lanka, in association with the National Library of Sri Lanka, the Documentation Services Board of Sri Lanka, the Divisional Secretariat Offices of the two relevant districts, and the traditional crafts families of the two villages.
The inscription of the element will improve its visibility, enrich the craft practice, empower the crafts families, and ensure the viability of this important element. At the same time, potential dangers such as commercialization and over-exploitation were made aware, and steps to protect the element are already in place in the safeguarding plans.
On behalf of the Government of Sri Lanka and its people, Ambassador and Permanent Delegate of Sri Lanka to UNESCO Kshanika Hirimburegama expressed her immense appreciation and gratitude to UNESCO for inscribing the “Traditional craftsmanship of making Dumbara Ratā Kalāla” on the Representative List.
Further, she thanked the Ministry of Buddhasasana Religious and Cultural Affairs, crafts families, members of the nomination preparation team, well-wishers, who helped in numerous ways to prepare a successful nomination dossier, as well as the Evaluation Body for their excellent work done.
Embassy of Sri Lanka
Paris
22 December 2021
...........................................
මාධ්‍ය නිවේදනය
‘දුම්බර රටා කළාල වියමන පිළිබඳ පාරම්පරික ශිල්පය’ යුනෙස්කෝව විසින් අභිලේඛනගත කෙරේ
ශ්‍රී ලංකාවේ "දුම්බර රටා කළාල" හෙවත් දුම්බර පැදුරු යනු බිත්ති සැරසිලි, විචිත්‍ර වියමන් හෝ කුෂන් ආවරණ වශයෙන් භාවිතා කෙරෙන අතින් නිමවන ලද පාරම්පරික පැදුරු විශේෂයකි. පහළොස්වැනි සහ දහනවවැනි සියවස අතර කාල පරිච්ඡේදය තුළ රජතුමා සහ පාලක ප්‍රභූවරුන් වෙනුවෙන් තමන් ඉටු කළ යුතු අනිවාර්ය සේවයේ අංගයක් වශයෙන් රජ මාළිගය වෙත පාරම්පරික වශයෙන් සපයන ලද මෙම විසිතුරු පැදුරු, කලාසිරිගම සහ ආලෝකගම වැනි ගම් කිහිපයක වෙසෙන ‘කින්නර’ නමැති ප්‍රජාව විසින් නිමවනු ලැබේ. අද වන විට දේශීය ගැනුම්කරුවන් සහ සංචාරකයන් සඳහා ශිල්පීන් විසින් මෙම පැදුරු වියනු ලැබේ.
මෙම දුම්බර රටා කළාල මානව වර්ගයාගේ අස්පෘශ්‍ය සංස්කෘතික උරුමයන් පිළිබඳ ගෞරවනීය නියෝජිත ලැයිස්තුවට යුනෙස්කෝව විසින් මෑතක දී ඇතුළත් කරන ලදි. 2021 දෙසැම්බර් 13-18 යන දිනවල යුනෙස්කෝ මූලස්ථානයේ පැවති අස්පෘශ්‍ය සංස්කෘතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා වූ 2003 ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන අන්තර් රාජ්‍ය කමිටුවේ 16 වැනි සැසිය අතරතුර දී එනම් 2021 දෙසැම්බර් 15 වැනි දින යුනෙස්කෝව විසින් මේ පිළිබඳව නිවේදනය කරන ලදි.
ශ්‍රී ලංකා ජාතික පුස්තකාලය, ශ්‍රී ලංකා ප්‍රලේඛන සේවා මණ්ඩලය, අදාළ දිස්ත්‍රික්ක දෙකේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල සහ මෙම ගම්මාන දෙකේ පාරම්පරික ශිල්පීය පවුල් හා එක්ව, ශ්‍රී ලංකාවේ බුද්ධශාසන, ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්‍යංශය විසින් පත් කරන ලද විද්වත් කමිටුවක් විසින් සකස් කරන ලද නාම යෝජනාවක් පරීක්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුව සහ ඔවුන් සමඟ කටයුතු කිරීමෙන් අනතුරුව යුනෙස්කෝව මෙම තීරණය ගෙන ඇත.
මෙම අභිලේඛනගත කිරීම මගින් මෙම ශිල්ප කලාව ව්‍යාප්ත කිරීම වැඩිදියණු වීම, ශිල්පය තුළ නිරත වීම ඉහළ නැංවීම, ශිල්පී පවුල් සවිබල ගැන්වීම සහ එහි ශක්‍යතාව තහවුරු කිරීම යනාදිය ඉටු වේ. එමෙන්ම වාණිජකරණය සහ අධික ලෙස ශ්‍රමය සූරාකෑම වැනි විය හැකි අන්තරායන් පිළිබඳව මෙහිදී දැනුම්වත් කෙරිණි. තවද මෙම ශිල්පය සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා ගත යුතු පියවර දැනටමත් ආරක්ෂක සැලසුම් තුළ ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතී.
‘දුම්බර රටා කළාල වියමන පිළිබඳ පාරම්පරික ශිල්පය’ යුනෙස්කෝවේ නියෝජිත ලැයිස්තුව තුළ අභිලේඛනගත කිරීම සම්බන්ධයෙන් යුනෙස්කෝවේ ශ්‍රී ලංකා තානාපති සහ නිත්‍ය නියෝජිතවරිය වන මහාචාර්ය ක්ෂණිකා හිරිඹුරේගම මැතිණිය ශ්‍රී ලංකා රජය සහ එහි ජනතාව වෙනුවෙන් යුනෙස්කෝව වෙත සිය ඉමහත් ප්‍රසාදය හා කෘතඥතාව පළ කළාය.
තවද බුද්ධශාසන, ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්‍යංශය, ශිල්පීය පවුල්, නාම යෝජනා සකස් කිරීමේ කණ්ඩායමේ සාමාජිකයන්, සාර්ථක නාම යෝජනා ලේඛනයක් සැකසීමට නන් අයුරින් උපකාර කළ හිතවතුන් මෙන්ම විශිෂ්ට මෙහෙවරක් ඉටු කළ ඇගයීම් මණ්ඩලය වෙත ද එතුමිය සිය ස්තුතිය පුද කළා ය.
ශ්‍රී ලංකා තානාපති කාර්යාලය
පැරිස්
2021 දෙසැම්බර් 22 වැනි දින
.................................
ஊடக வெளியீடு
யுனெஸ்கோவின் 'தும்பர ரட கலல நெசவு பாரம்பரிய கைவினைத்திறன்' நினைவுப் பொறிப்பு
இலங்கையின் 'தும்பர ரட கலல' அல்லது தும்பர பாய்கள் என்பது பாரம்பரிய கையால் செய்யப்பட்ட பாய்களாவதுடன், அவை சுவர் தொங்கல்கள், நாடாக்கள் அல்லது குஷன் கவர்களாகப் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. கலாசிரிகம மற்றும் ஆலோககம போன்ற சில கிராமங்களில் 'கின்னர' என்றழைக்கப்படும் சமூகத்தால் பாய்கள் தயாரிக்கப்படுவதுடன், அவர்கள் அரசருக்கும், பதினைந்தாம் மற்றும் பத்தொன்பதாம் நூற்றாண்டுகளுக்கு இடைப்பட்ட ஆளும் உயர் வர்த்தக்கத்தினருக்குமான தமது கடமையான சேவையின் ஒரு பகுதியாக அரச அரண்மனைக்கு அலங்காரப் பாய்களை பாரம்பரியமாக வழங்கினர். இன்று, கைவினைஞர்கள் உள்ளூர் கொள்வனவார்களுக்கும் சுற்றுலாப் பயணிகளுக்கும் பாய்களை நெய்கின்றார்கள்.
தும்பர ரட கலல சமீபத்தில் யுனெஸ்கோவால் மனிதகுலத்தின் அருவமான கலாச்சாரப் பாரம்பரியத்தின் மதிப்புமிக்க பிரதிநிதிப் பட்டியலில் பொறிக்கப்பட்டுள்ளது. 2021 டிசம்பர் 13 முதல் 18 வரை யுனெஸ்கோ தலைமையகத்தில் நடைபெற்ற அருவமான கலாச்சாரப் பாரம்பரியத்தைப் பாதுகாப்பதற்கான 2003 சர்வதேச மாநாட்டை செயற்படுத்தும் உறுப்பு அரசுகளுக்கிடையேயான குழுவின் 16வது அமர்வில் 2021 டிசம்பர் 15ஆந் திகதி யுனெஸ்கோவால் அறிவிக்கப்பட்டது.
இலங்கை தேசிய நூலகம், இலங்கை ஆவணச் சேவைகள் சபை, சம்பந்தப்பட்ட இரண்டு மாவட்டங்களினதும் பிரதேச செயலக அலுவலகங்கள் மற்றும் இரண்டு கிராமங்களின் பாரம்பரிய கைவினைக் குடும்பங்களுடன் இணைந்து இலங்கையின் புத்தசாசன, மத மற்றும் கலாசார அலுவல்கள் அமைச்சினால் நியமிக்கப்பட்ட நிபுணர்கள் குழுவினால் தயாரிக்கப்பட்ட நியமனத்தை ஆராய்ந்த பின்னர் யுனெஸ்கோ இந்தத் தீர்மானத்தை எடுத்துள்ளது.
இந்தப் பொறிப்பின் விடயம் அதன் தெரிவுநிலையை மேம்படுத்தி, கைவினைப் பயிற்சியை வளப்படுத்தி, கைவினைக் குடும்பங்களை மேம்படுத்தி, இந்த முக்கியமான உறுப்புக்களின் நம்பகத்தன்மையை உறுதிப்படுத்துகின்றது. அதே நேரத்தில், வணிகமயமாக்கல் மற்றும் அதிகமான சுரண்டல் போன்ற சாத்தியமான ஆபத்துக்கள் குறித்து விழிப்புணர்வு ஏற்படுத்தப்பட்டதுடன், உறுப்பைப் பாதுகாப்பதற்கான நடவடிக்கைகள் ஏற்கனவே பாதுகாப்புத் திட்டங்களில் உள்ளடக்கப்பட்டுள்ளன.
இலங்கை அரசாங்கம் மற்றும் அதன் மக்கள் சார்பாக, யுனெஸ்கோவிற்கான இலங்கையின் தூதுவரும் நிரந்தரப் பிரதிநிதியுமான ஷானிக்கா ஹிரிம்புரேகம, யுனெஸ்கோவின் பிரதிநிதித்துவப் பட்டியலில் 'தும்பர ரட கலல உருவாக்கும் பாரம்பரிய கைவினைத்திறனை' பொறித்தமைக்காக தனது மகத்தான பாராட்டையும் நன்றியையும் தெரிவித்தார்.
மேலும், வெற்றிகரமான நியமன ஆவணத்தைத் தயாரிப்பதற்குப் பல வழிகளில் உதவி நல்கிய சிறந்த பணிகளுக்காக புத்தசாசன சமய மற்றும் கலாசார அலுவல்கள் அமைச்சு, கைவினைக் குடும்பங்கள், வேட்புமனுத் தயாரிப்புக் குழு உறுப்பினர்கள், நலன் விரும்பிகள், மதிப்பீட்டுக் குழுவிற்கும் நன்றிகளைத் தெரிவித்தார்.
இலங்கைத் தூதரகம்,
பாரிஸ்
2021 டிசம்பர் 22
